باسلام

متن نامه شما را خواندم و از اعتمادتان سپاسگزارم.

نگرانی شما  به عنوان مادر قابل درک است و جای خوشحالی دارد که در مورد این موضوع جای رفتار متعصبانه به دنبال راه حل و برخورد درست هستید. 

هرچند این اتفاق در بین بچه ها شایع است و کنجکاوی، به خصوص در سنین پایین تر باعث می شود این رفتار را داشته باشند ولی در سنین بالاتر می تواند به شکل عادت های رفتاری بروز نماید و بهتر است به دنبال راه حلی برای آن باشیم.

 شغل اصلی کودکان، بازی است. کودکان با انجام دادن بازی های متنوع ، به شادی و لذت می رسند. بهترین تفریح و لذت کودکان، بازی کردن است. اصطلاح جالبی که والدین برای خود ارضایی فرزندانشان به کار می برند، این است که می گویند: « فرزندم با خودش بازی می کند» که دقیقاً درست می گویند. اگر کودک با بچه های هم سن وسال خود و حتی والدینش هم بازی شود و از بازی با آن ها لبریز از شادی و لذت شود، دیگر فرصتی برای خود ارضایی پیدا نمی کند که  با خودش بازی کند.

شما چقدر با فرزندتان زمان می گذارید؟

چقدر  با او بازی می کنید؟
حتما انجام دادن خودارضایی در کودکان دلایل زیادی دارد از دلایل جسمی گرفته تا دلایل روحی. در ادامه این پاسخ به چند دلیل اشاره  می کنم که می توانید اینها را بررسی کنید تا بتوانید با پیدا کردن علت این رفتار ، به رفع آن کمک کنید.

1. محروم بودن از محبت:

کودکانی که از محبت والدین شان محروم می شوند به دلیل حجم بالای کار والدین، زیاد در منزل تنها می مانند، والدین ارتباط خوبی باهم ندارند و کودک از عاطفه ، عشق و محبت والدین،  محروم می باشد. این کودکان، عشق و محبت را در خود جست و جو می کنند و دچار خود دوستی ( Self Love) می شوند و برای تسکین و آرامش خود، راهی جست و جو می کنند که یکی از این راه ها، خود ارضایی است.

2. کودکانی که هم بازی ندارند.
کودکانی که نتوانند با اجتماع ارتباط برقرار کنند یا نتوانند با کودکان هم سن و سال خود رابطه ی دوستی برقرار کنند و از بازی با دوستان و اسباب بازی های خود، به لذت و شادی نرسند، یا به نوعی هم بازی ندارند، احساس ناکامی و طرد شدگی و سربار و زائد بودن می کنند و فکر می کنند کسی آن ها را دوست ندارد. برای این که این کودکان، رنج ناشی از تنهایی را کاهش دهند به دنبال راهی جهت کسب لذت بر می آیند که آسان ترین راه کسب لذت خود ارضایی است.

3. کودکان مضطرب
کودکانی که به هر دلیل دچار اضطراب جدایی، اضطراب امتحان، ترس از مدرسه، ترس از جمع و انواع فوبیا و ترس های بیمارگونه می شوند، برای رهایی از این اضطراب ها و ترس ها ممکن است به خود ارضایی روی آورند.

باز هم میتوان به این لیست اضافه کرد و دلایل متعددی را برای این رفتار پیدا کرد. در ادامه به راهکارهایی اشاره می کنم که می تواننددر جهت تغییر شرایط به شما کمک کنند:

1. محبت والدین
اگر کودکان احساس کنند که تحت هر شرایطی والدین شان آنها را دوست دارند و به هیچ وجه آنها را تنها و رها نمی کنند، به آرامش و امنیت خاطر می رسند و این لذت ها را با هیچ لذتی عوض نمی کنند. والدین می توانند زمان بیشتری را برای ارتباط با فرزندانشان اختصاص دهند و برنامه های تفریحی باهم داشته باشند. حتما والدین فرزندانشان را دوست دارند و نمی خواهند آنها احساس تنهایی کنند ولی درواقع آنچه لازم است به آن دقت داشته باشیم برداشت فرزندانمان از رفتارهای ماست نه صرف نیت ما. اینکه آیا فرزند ما از رفتارهای ما به این برداشت و درک رسیده است که ما او را تنها نمی گذاریم؟ خلق و خوی بچه ها کاملا با هم متفاوت است و بچه ای میتواند با خلق حساس به دنیا آمده باشد و به توجه بیشتری نسبت به بچه ای که با خلق جسور به دنیا آمده، نیاز داشته باشد. تفاوت های فردی بچه ها، نشان می دهد که نمی توان با انها به یک شکل رفتار کرد. 

2. برای فرزندانمان والدین قابل اعتماد و قابل پیش بینی ای باشیم.
اگر پدر و مادر، طوری فرزندشان را دوست داشته باشند که کودک احساس کند که او را غیر مشروط دوست دارند، به این اطمینان برسد که والدین، در هر شرایطی پشتیبان او هستند، بنابراین در زمانی که او به مشکلی برمی خورد یا با هم بازی ها و دوستانش درگیر می شود، مطمئن است که والدین از او حمایت و در حل مشکلات به او کمک می کنند. بنابراین به اولین کسی که رجوع می کند، والدین است، دیگر کودک نیازی نمی بیند که در شرایط سخت و اضطراری برای رسیدن به آرامش و فراز از اضطراب، با خودش بازی یا خود ارضایی کند.

3. امنیت و آرامش در منزل
اگر میان والدین، دعوا و درگیری و بحث و جدل بی پایان برقرار باشد و کودکان بی گناه، شاهد نزاع و بگو مگوهای والدین باشند، به تدریج در خود فرو می روند و دچار اضطراب، اندوه و افسردگی می شوند و احساس تنهایی و بی پناهی می کنند . آن ها برای رفع تنش و اضطراب درونی خود، به اقداماتی مانند ناخن جویدن، موکندن، دست کاری خود و خود ارضایی روی می آورند. برعکس در منزلی که ثبات، آرامش و امنیت برقرار است، والدین به هم احترام می گذارند و هم دیگر را دوست دارند و با فرزندانشان دوستانه و با محبت رفتار می کنند. کودکان، والدین خود را هم چون دوستان خود می دانند و در اوقات فراغت با آن ها هم بازی می شوند و از بازی با آن ها به شادی و لذت می رسند. بنابراین، این کودکان دچار بی حوصلگی، یأس و انزوا نمی شوند که بخواهند با خود بازی کنند و از خود لذت ببرند.

4. تنبیه نکردن
بعضی از والدین وقتی متوجه خود ارضایی فرزندشان می شوند، ناگهان از کوره در می روند، عصبی می شوند و برای حل این مشکل، بدترین و شدیدترین راه حل ممکن را انتخاب می کنند. تهدید، تنبیه و سرزنش کردن باعث ایجاد احساس شرمساری و خود کم بینی در کودک می شود و شدیداً احساس گناه می کند. که خوشبختانه شما با آگاهی ای که داشتید این رفتار را انجام نداده اید چون باعث دوری بیشتر شما از فرزندتان و همینطور تشدید این رفتار می شود.

5. نادیده گرفتن
شاید اولین گام و مهم ترین گام در درمان خود ارضایی کودکان، عدم سختگیری و بی توجه نشان دادن خود در رابطه با کاری که کودک انجام می دهد باشد. همان طور که رفتارهای مطلوب و مثبت کودکان، با توجه، تعریف و تمجید ( مثل جایزه دادن) تقویت می شوند، یک راه مؤثر برای بر طرف کردن رفتارهای ناسالم ، بی توجهی و نادیده گرفتن آن است (خاموشی).
بی توجهی سنجیده به این معنی است که والدین در حالی که عوامل زمینه ساز خود ارضایی را در کودک شناسایی می کنند و آن را از بین می برند، با نادیده گرفتن خود ارضایی، سعی می کنند این عمل را در فرزندشان از بین ببرند، چون هرگونه توجه مثبت (مثل خندیدن یا دادن جایزه) یا منفی ( مثل دعوا کردن یا کتک زدن) باعث حساس تر شدن کودک و تشدید خود ارضایی می شود.
6. درمان اضطراب
انواع بیماری های اضطرابی مثل کم رویی و خجالتی بودن، ترس از جمع، ترس از مدرسه، اضطراب جدایی، انواع فوبیا و وسواس می تواند کودک را به انزوا و تنهایی و نهایتاً به خود ارضایی بکشاند. با مراجعه به درمانگر حضوری میتوانید ریشه ی این اضطراب را پیدا کنید و با کم کردن اضطراب، به کاهش رفتارهای ناسالم کمک کنید.
7.سرگرم کردن کودک
والدین پس از مدتی، متوجه می شوند که کودک، در چه وضعیتی و چه زمانی خود ارضایی می کند. در چنین مواقع والدین با مشغول کردن کودک با اسباب بازی، دنبال کاری فرستادن، تنها نگذاشتن و سرگرم کردن او به کاری یا بازی کردن با او، موقعیت و زمینه ی عمل خود ارضایی را از او می توانند بگیرند. پس می توانید موقعیت هایی که فرزندتان این کار را انجام می دهد شناسایی کنید تا به مخرج مشترکی برسید که در چه موقعیت هایی بیشتر این رفتار را انجام می دهد. آیا در مدرسه روز سختی را داشته؟ آیا روابطش با دوستانش به خوبی پیش نرفته؟ آیا بین شما و همسرتان مسئله ای بوده که باعث ترس در ایشان شده؟ با پیدا کردن محرک و سعی در کنترل و حذف محرک می توانید از ترک یک عادت رفتاری جلوگیری کنید.

باتشکر

خانه توانگری طوبی

زهرا محمدی