درود بر شما دوست گرامی

اضطراب پدیده ای است که در همه انسان ها وجود دارد. بروز اضطراب به اندازه خفیف تا حدی ضروری است و اگر وجود نداشته باشد ممکن است برای فرد مشکل ساز شود.

کودکان نیز در دوران رشد و تکامل انواع متفاوتی از اضطراب را تجربه می کنند مانند ترس از موضوع ها یا مکان های خاص، اضطراب از مواجه شدن با غریبه ها یا مکان های جدید، اضطراب از آسیب دیدن خود یا اطرافیان و... یکی از انواع شایع اضطراب در کودکان ترس از جدا شدن از مراقب اصلی (معمولا مادر) است. به تدریج با بزرگ تر شدن کودکان مهارت های شناختی آنها نیز افزایش می یابد. حدود 3 سالگی کودکان به این شناخت می رسند که اگر کسی یا چیزی از جلوی چشمشان دور شود به این معنا نیست که دیگر وجود ندارد.

ممکن است کودکی که اضطراب جدایی طبیعی را پشت سر گذاشته در سن بالاتری دوباره به این اضطراب مبتلا شود. در این صورت احتمال نوعی اضطراب غیر معمول وجود دارد. مهم ترین نگرانی این گروه از کودکان این است که با بروز یک اتفاق دیگر نتوانند مادر و پدر خودشان را ببینند.

برای مثال ممکن است کودک تصور کند کسی او را می دزدد یا در خیابان گم می شود یا مراقبش دچار سانحه تصادف می شود و شاید برای همیشه او را از دست بدهد. این نوع اضطراب در سن 7 یا 8 سالگی هم ممکن است دیده شود. ممکن است اضطراب جدایی در سن پایین تا سن بالا ادامه داشته باشد که در این صورت هم یک نوع حالت غیر معمول محسوب می شود.

اختلال اضطراب جدايي در هر سني در كودكان ممكن است وجود داشته باشد. ولي كودكان در سنين مدرسه بيشتر آن را تجربه مي كنند. همه كودكان كم و بيش نسبت به والدين خود وابستگي عاطفي پيدا مي كنند و اين وابستگي در حد تعادل هيچ گونه مشكلي را نه براي والدين و نه براي كودك بوجود نمي آورد.

توجه بفرمایید که ما زمانی می توانیم بروز اضطراب جدایی را در کودک غیرطبیعی بنامیم که در سن بالاتر از سه سالگی رخ دهد و حداقل به مدت 6 ماه ادامه داشت باشد. همچنین این اضطراب باید در عملکرد کودک یا والدین اختلال ایجاد کند (برای مثال مادر یا مراقب کودک به دلیل وابستگی زیاد او نتوانند به امور زندگی خود برسند). گاهی اوقات هم علائم جسمانی دیده می شود.

• نکته ای که بایستی به آن توجه کنید، سابقه این رفتار در فرزندتان است. به طور معمول اضطراب جدایی از حوالی 8 یا 9 ماهگی شروع می شود و تا دو سالگی وجود دارد و از آن پس به تدریج کم می شود و به طور متوسط تا حدود سه سالگی برطرف می شود. اینکه خدمت شما عرض می شود حدوداً، به دلیل تفاوتهای فردی و محیطی کودکان است ولی بازه سنی اضطراب جدایی در همین سن و سال است. حال دقت بفرمایید که رفتار فرزند شما در این سالها چگونه بوده؟ یعنی این اضطراب جدایی پس از حوالی سه سالگی در فرزند شما کم شده؟ این حالاتی که اخیراً تجربه می کند بدون هیچ دلیلی به طور ناگهانی شروع شده یا اینکه گاهی وجود داشته و گاهی نداشته؟
• در مورد احساس استرسی که فرزندتان دارد از او سوال کنید. مثلا آیا نکته ای هست که سبب استرس او می شود؟ شاید مشکلی برایش در مدرسه پیش آمده باشد و فرزندتان برای بازگو کردن آن دچار ترس شده است. به او اطمینان دهید که هر مشکلی هم باشد همواره از او حمایت خواهید کرد. سعی کنید بدانید چه عاملی در مدرسه کودکتان را آزار می‌دهد که از رفتن به آنجا خودداری می‌کند. با فرزندتان صحبت کنید و او را تشویق کنید تا اتفاقاتی را که باعث می‌شوند تا او به مدرسه نرود را برای شما بگوید. و این اطمینان را برایش ایجاد کنید که به اندازه کافی به او توجه دارید و هر اقدامی که لازم باشد برایش انجام خواهید داد.
• رفتار خود شما بافرزندتان به چه صورت است؟ گاهی اوقات والدین با این درخواست از فرزند که در زمینه تحصیل همواره باید بهترین باشد و تحمل هیچ اشتباهی از سوی او را ندارند سبب اضطرابی ناخواسته در فرزندشان می شوند. گاهی هم وابستگی عاطفی خود والدین به فرزندشان ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. گاهی اوقات هم والدین دچار اضطراب هستند و ناخودآگاه این استرس را به فرزند خود منتقل می کنند که نتیجه آن بروز گاه و بیگاه اضطراب جدایی در فرزند است. رفتار خود را چک کنید و ببینید کدامیک از موارد در رابطه با شما و فرزندتان وجود دارد.
• مراجعه به یک روانپزشک خدمت شما پیشنهاد می شود.

از اعتماد شما سپاسگزارم

علی اکبری-خانه توانگری